Vücut ağırlığı ve vücut kitle indeksi tek başına birinin metabolik bir hastalığa yakalanıp yakalanmayacağını tahmin etmek için yeterli sayılmıyor. Yağ dokusundaki hücrelerin yapısı hem obez hem sağlıklı olmanın yollarını açıklıyor.
Obez bireyler diyabet, yüksek tansiyon veya yüksek kolesterol açısından daha büyük risk altında olsa da tüm obez insanlar bu tür metabolik hastalıklara yakalanmıyor. Tüm obez insanların yaklaşık dörtte biri sağlıklı bir şekilde yaşamına devam ediyor.
Zürih ve Leipzig'den araştırmacılar tarafından yapılan kapsamlı bir çalışma, obez ve sağlıklı olmanın yollarını ortaya koyuyor.
Sağlıklı ve sağlıksız kilolu insanlardan, yağ (adipoz) dokularından ve bu dokudaki hücrelerdeki gen aktivitesinden alınan verilerle üretilen gen atlasları birbirinden oldukça farklı görünüyor.
Bilim insanları ve tıp uzmanları, karın boşluğunun derinliklerinde bulunan ve iç organları çevreleyen viseral yağın metabolik hastalıklardan birincil olarak sorumlu olduğunu varsayıyorlar. Viseral yağlar karaciğer, böbrek, bağırsak gibi iç organları saran yağlar olarak biliniyor. Buna karşın uzmanlar genellikle doğrudan cildin altında bulunan yağın daha az sorunlu olduğuna inanıyorlar.
Araştırmacılar, metabolik hastalıkları olan kişilerin viseral yağ dokusundaki hücrelerde önemli işlevsel değişiklikler olduğunu ifade ediyorlar. Bu yeniden şekillendirme, doku formundaki hemen hemen her hücre tipini etkiliyor. Genetik analizler, sağlıksız bireylerin yağ hücrelerinin artık yağları etkili bir şekilde yakamadığını ve bunun yerine daha fazla miktarda immünolojik haberci molekül ürettiğini gösteriyor. Bu maddeler obez kişilerin viseral yağlarında bir bağışıklık tepkisi oluşturuyor ve bu tepki metabolik hastalıkların gelişimini teşvik ediyor.
Araştırmacılar ayrıca mezotel hücrelerinin sayısı ve işlevinde çok belirgin farklılıklar olduğunu bildiriyorlar. Sağlıklı obez bireylerde, viseral yağda çok daha fazla mezotel hücresi bulunuyor ve bu hücreler daha fazla işlevsel esneklik gösteriyor. Özellikle, hücreler bir tür kök hücre moduna geçebiliyor ve bu nedenle sağlıklı bireylerde adipositler gibi farklı hücre tiplerine dönüşebiliyor. Sağlıklı obez bireylerde yağ dokusunun kenarındaki esnek hücrelerin düzgün doku genişlemesini kolaylaştırdığı da tahmin ediliyor.
Araştırmacılar obezite ve sağlıklı olma yönünden erkekler ve kadınlar arasında da farklılıklar bulduklarını belirtiyorlar. Belirli bir progenitor hücre türü yalnızca kadınların viseral yağında bulunuyor. Bu durum, erkekler ve kadınlar arasındaki metabolik hastalıkların gelişimindeki farklılıklara neden oluyor.
Aşırı kilolu kişilerdeki gen aktivitesinin yeni atlası, yağ dokusundaki hücre tiplerinin bileşimini ve işlevlerini açıklıyor.
Her ne kadar yeni bilgilere ihtiyaç duyulsa da toplumda sağlıklı ve şişman olan insan sayısı az değil. Eskiler bu yapıları gürbüz olarak tanımlıyorlardı. Günümüzde bazen hastalık potansiyeli yüksek bireyler gibi görünse de, bir çoğu son derece sağlıklı yaşıyorlar.
