Binlerce yıl önce insanoğlunun şifa kaynağı ve sanat aracı olarak kullandığı bu kadim bitki, doğa severler ve sağlık meraklıları için büyük bir anlam taşıyor.
Bilimsel olarak Boraginaceae (Hodan) familyasında yer alan Alkanna tinctoria, genellikle Akdeniz Havzası’na özgü bir bitki olarak, kayalık ve çalılık alanlarda yayılım gösteriyor. 10 ila 30 cm arasında büyüyebilen ve çok yıllık olan Havaciva Çiçeği, sert doğa koşullarına karşı dirençli odunsu bir köke sahip. Nisan ile Temmuz arasında açan çiçekleriyle doğayı adeta renklendiren bu bitki, Türkiye’de farklı adlarla anılıyor, bunlar arasında havacıva, eğlik, kızıl enlik ve tüylü boya gibi isimler öne çıkıyor.
Havaciva, yalnızca doğanın bir parçası olarak değil, binlerce yıl boyunca insanlık tarihine de önemli katkılarda bulunmuş bir bitki. Kökü, antibakteriyel, kaşıntı giderici, büzücü ve yara iyileştirici özellikleriyle halk hekimliğinde sıklıkla kullanılmış. Varisli damarlar, yatak yaraları ve ciltteki kaşıntılı kızarıklıklar gibi rahatsızlıklarda harici olarak uygulanan Havaciva, aynı zamanda öksürük ve bronşiyal katar tedavisinde de tercih edilmiştir. Sindirim sistemi sorunlarına da iyi gelen bu bitki, bağışıklık sistemini güçlendirici ve antioksidan özelliklere sahip.
Havaciva Çiçeği, yalnızca şifa kaynağı olarak değil, aynı zamanda tarihsel olarak sanayi ve kozmetik alanlarında da kullanılmıştır. Köklerinden elde edilen kırmızı boya, yüzyıllar boyunca:
Mehmet Akkan, sosyal medya paylaşımında "hava civa" deyiminin kökenine de ışık tutuyor. Bu deyim, halk arasında genellikle faydasız işler için kullanılsa da, Havaciva Çiçeği’nin tarihsel değeri düşünüldüğünde, aslında tam tersine büyük bir önem taşıyor. Çünkü bu bitki, insanlık tarihinin birçok alanında gerçek anlamda faydalı ve değerli bir yer edinmiş durumda.
Çanakkale’nin doğal zenginliklerinden biri olan Havaciva, her yıl nisan ayında çiçek açarak bölgeye özgü doğa severlere ve alternatif tıp meraklılarına ilham vermeye devam ediyor. Bu bitki, hem geçmişin şifa geleneğini yaşatıyor hem de modern dünyaya sunulmuş değerli bir miras olarak, doğanın sunduğu güzellikleri modern insanla buluşturuyor.
Sedat Uz
Foto:sosyal medya