Bu yıl Büyük Çerkes Sürgünü'nün 158’inci yılı. Çanakkale’deki Çerkes kökenli vatandaşlar da bir araya gelerek bu sürgüne tepki gösterdi ve şehit olan atalarını andı.
Çerkesler, Kuzeybatı Kafkasya'nın yerli halkıdır. Kuzey Kafkasya denilen yer de Kafkas sıra dağlarının Kuzey tarafını oluşturan bölge. Bu bölgede kendi endonimleri adiye olan bir halk yaşar. Onun haricinde yakın komşularından Osetler, Çeçenler, güneyinde bugünkü Abhazya dediğimiz bölgede Abazalar yaşarlar. Bu Çerkes soykırımı ve sürgünü sonrasında Anadolu'ya savrulan halkların tamamı Çerkes ismiyle anılmaya başlandığı için Türkiye üzerinde Çerkes denildiğinde bu halkların hepsi algılanır.
Bu halk Türkiye’nin birçok bölgesinde de yaşıyor. Çanakkale’de de çok sayıda Çerkes bulunuyor. Çerkesler her yıl 21 Mayıs’ta Rusya tarafından ölüme gönderilen Büyük Çerkes Sürgünü’nü anıyor. Çanakkale’deki Çerkesler de bir araya gelerek atalarını anıp bu olaya bir kez daha tepki gösterdi.
Konu ile ilgili açıklama yapan Emekli Astsubay Orhan Erinan, “Rusların meşhur sıcak denizlere inme hayallerini tarih derslerinden hatırlıyor olabilirsiniz. Birilerinin hayalleri bazılarının kâbusu olabildiğinden pek bahsedilmez. Rusların Karadeniz de hayallerinin önlerinde tek engel Kafkas halkları olmuştur.
Rus emperyalizminin orantısız gücü karşısında 100 yıldan uzun süren savaş Kafkas halklarının yenilgisi ile sonuçlanmıştır. Savaşın bitim tarihi kabul edilen 21 Mayıs 1864 dünya tarihinde eşi ve emsali görülmemiş bir sürgünün de başlangıcı olmuştur.
158 yılını tamamlayan ve 1,5 milyon insanın haksız yere yurtlarından sürülmesi ile dünya tarihinde o güne kadar benzeri olmayan bir sürgün yaşanmıştır. Bu acımasız sürgünde Açlık, Soğuk, Bulaşıcı Hastalıklar ve insanların hak edemeyeceği ulaşım şartları 500 bin insanın hayatına kaybetmesine sebep olmuştur.
Günümüzde de yaşanan ve insanlık tarihine utanç olarak geçen, bu ve benzeri kötülükleri hiç affetmeyeceğiz. Yapılanları lanet ile anarak bugün unutmadık, yarın da unutturmayacağız.
Şavaşlarda, sürgünde, soykırımda ve varlık mücadelesinde hayatını kaybedenleri bir kez daha rahmet ile anarken 21 Mayısların toplumsal bilincinin gelişmesine ve adalet talebimizin tüm dünyaya duyurulmasını diliyoruz.” dedi.
Muzaffer Cirtel
