2 TL’ye satılan simidin fiyatı, geçtiğimiz hafta gelen zamla 2,5 TL’ye yükselince çay simit ikilisi de artık vatandaşın cebini yakıyor. Günde bir çay bir simit en az 5 lira tutuyor.
Geçtiğimiz hafta artan maliyet giderleri nedeniyle 100 gram simidin fiyatı 2 liradan 2,5 TL’ye yükseldi. Fırıncılar Odası’nın aldığı kararla Çanakkale il genelinde simide zam yapıldı. Böylece en son 2020 yılının 7.ayında zamma uğrayan simidin fiyatı yeniden yükseldi. 100 gram simit fiyatı 2,5 lira olarak belirlendi. Yeni tarife 11 Eylül 2021 tarihinden itibaren uygulanmaya başladı ama vatandaş fiyatlardan şikayetçi. Artan susam, un ve yağ fiyatlarının esnafı mağdur ettiğini ifade eden Esnaf açıklanan yeni tarifenin ardından zammın olması gerektiğini, vatandaş ise fiyatın yüksek olduğunu söyledi.
Simit imalatı ile uğraşan üreticiler Maliyetlere her geçen gün zam yapıldığını Un başta olmak üzere susam, yağ ve işçi ve kira gibi başlıca giderlere yetişemez kar edemez duruma geldiklerini belirtiyor.
Her şey pahalılaşırken özellikle Asgari ücret tartışmalarına konu olan çay-simit hesabı da gelen zamla birlikte yeniden değişti. Türkiye Kamu-Sen'in 2011 yılındaki araştırmasına göre vatandaşın yoksullukta sarıldığı çay ve simit rakamları 2000’li yılların başında da cep yakıyordu. Türkiye Kamu-Sen Araştırma Geliştirme Merkezi'nin Araştırması'na göre 2002 yılı Kasım ayında ortalama memur maaşı 531 TL, asgari ücret ise net 184 TL idi. Bu dönemde bir adet simit ise 0,2 TL'den satılıyordu. 2011 yılına gelindiğinde ortalama memur maaşı bin 545 TL, asgari ücret ise 630 TL olurken, simit fiyatları aynı dönemde 5 kat artarak 1 TL olmuştu. Verilere göre, 2002 yılında maaşı ile ayda 2 bin 655 simit alan memur; 2011’de ortalama maaşı ile ancak bin 545 simit alabiliyordu. 2002 yılında asgari ücretli maaşı ile 920 simit alırken, 2011’de ancak 630 simit satın alıyor. 2011 yılında Türkiye Kamu-Sen Araştırma Geliştirme Merkezi'nin hazırladığı memur-simit endeksi, 2002 yılında 100 iken, 2011 yılında 58'e gerilemişti. Benzer durum, çay fiyatları için de geçerli oldu. 2002 yılında çay ocaklarında 0,1 TL'den satılan bir bardak çayın fiyatı 2011’de 4 kat arttı. Buna göre 2002 yılında bir memur maaşı ile 5 bin 310 bardak çay alabiliyordu, 2011'de bu rakam 3 bin 90 bardağa düştü. Bu hesaba göre dört kişilik bir ailenin her öğünde bir simit ile iki bardak çay içtiğini hesap edildiğinde, aile günlük toplam 24 bardak çay ve 12 adet simitle günü geçirmek zorunda kalıyor. Bu da günlük 24 TL'ye geliyor. Bir ailenin yalnızca simit ve çayla yaşamını sürdürmesi için aylık en az 720 TL'ye ihtiyaç vardı. Asgari ücretli bir ailenin 2011 yılında simit ve çayla dahi beslenebilmesi için aylık 90 TL'ye daha ihtiyacı vardı.
HER ÖĞÜN ÇAY SİMİT OLSA DA GEÇİNİLMİYOR
Günümüzde ise yine değişen bir şey olmadı. Simit 2,5 liraya çıkarken kentteki en ucuz çay ise 2,5 liradan satılıyor. 2000’li yılların başından beri süren ekonomik daralma her geçen gün kendisini daha fazla hissettiriyor. Olan ise yine vatandaşa oluyor. Asgari ücret tartışmaların konu olan çay simit ikilisinin aylık maliyetini ise okurlarımız için hesapladık.
2021’de asgari ücret 2 bin 825 lira olarak belirlendi. Eski asgari ücrete oranla daha fazla zam yapılmasına karşın vatandaşın parası gizli enflasyonla eriyor. Bugün dört kişilik bir ailenin her öğünde bir simit ile iki bardak çay içtiğini hesap edildiğinde bir aile üyesinin bir öğünü 7,5 liraya geliyor. 4 kişilik ailenin bir öğünü ise toplam 30 liraya denk gelirken bir ailenin her öğününde yalnızca simit ve çayla geçirdiğini hesap edersek aylık en az en 2700 TL'ye ihtiyaç var. Asgari ücretli bir ailenin sadece simit ve çayla beslendiğini hesap ettiğimizde geriye ne kirayı ne de faturaları ödeyecek para kalıyor.
Yıl içinde simide yeniden zam beklenmiyor ama 4 kişilik bir ailenin her öğünde çay simit yemesi de pek mümkün değil. Her geçen gün gelen zamlarla vatandaşın eli kolu bağlandı.
Mine Yel
