Koronavirüs pandemisiyle birlikte müşteri ve satışlarda dip seviyeleri gören esnafların dayanacak gücü kalmadı. Nüfusun yüzde 50’sini öğrencilerin oluşturduğu Çanakkale’de öğrencilerin online eğitimde olmaları esnafı olumsuz etkilerden esnaf üniversitenin açılmasını bekliyor.
Küresel salgın koronavirüsle birlikte uzaktan eğitimin zorunlu bir hal alması üniversite şehirlerinde hem emlak piyasasını hem de ticari hayatı olumsuz etkiledi. Koronavirüs salgınından sonra üniversitelerde yüz yüze eğitime ara verilmesi üniversitede çok sayıda öğrencinin eğitim gördüğü Çanakkale’deki esnafı olumsuz etkiledi. Kent için 'bacasız sanayi' olarak kabul edilen üniversiteye öğrenciler gelemeyince, emlakçısından taksicisine tüm esnafın işleri önemli oranda azaldı. Esnaf ise üniversitelerde bir an önce yüz yüze eğitime dönülüp, öğrencilerin kente gelmesini beklemeye başladı.
İŞ YAPAMAYAN ESNAF YA BORÇLANDI YADA KEPENK İNDİRDİ
Korona virüs sebebiyle Mart ayından beri ülkemizde 27 binden fazla kişi hayatını kaybetti. Ülkemizde artan korona virüs vakalarıyla İçişleri Bakanlığının yayınladığı genelgelerle bulaş riskini azaltmak adına bir dizi önlem alındı. Tüm Türkiye’de kısmı kısıtlama kararıyla beraber esnaflar masraflarını çıkartmayınca zor durumda kaldı. Karardan lokantalardan, seyahat acentelerine pek çok sektör etkilendi. Çanakkale’de de bu kapsamda en işlek caddelerdeki dükkanlar boş kaldı. Genelgeyle birlikte tüm Türkiye’de olduğu gibi Çanakkale’de de kafeler, lokantalar gibi iş yerleri sadece paket servis hizmeti vermeye başladı. Yiyecek- içecek sektörü dışında turizm, konfeksiyon, AVM ve benzeri hizmet sektöründe yer alan gruplarda da ciddi ekonomik daralmalar yaşandı. Pek çok iş yeri pandeminin ilk aylarında borçlandı, biriken borçlarını ödeyemeyen esnaf tek çareyi dükkanını kapatmakta buldu. Pandemiden önce iş yapan çarşı caddesindeki dükkanların camlarına da devir, kiralık ve satılık ilanları asıldı.
ESNAF ÜNİVERSİTENİN AÇILMASINI BEKLİYOR
Öte yandan Korona virüsün Türkiye’de görülmeye başlamasıyla bulaşma riskini en aza indirmek amacıyla ilkokul, lise ve üniversiteler kapatıldı. Çanakkale ekonomisinin can damarı olan üniversite öğrencilerinin 1 yıldır online eğitim yapma kararı çarşı esnaflarını üzdü. Kentin nüfusunun yarısını oluşturan öğrencilerin gelmemesi nedeniyle zor duruma düştüklerini belirten çarşı esnafı, yüz yüze eğitimin başlatılmasını istiyor.
Çanakkale genelinde birkaç fabrikanın dışında fazla iş alanı bulunmuyor. Emekli nüfusu en fazla olan illerden biri olan kentin ekonomisi daha çok çiftçilik, turizm ve üniversite öğrencileri üzerinde yürüyor. Koronavirüs nedeniyle yerli ve yabancı turist sayısının düştüğü Çanakkale’de bir uzaktan eğitim sürecinin uzaması nüfusun neredeyse yarısını oluşturan üniversite öğrencilerin kente gelemeyişi esnafı önemli oranda etkiledi. Esnaflar, Çanakkale’de üniversite öğrencilerin pandemiden dolayı gelememesi ile ekonomik olarak zorlandıklarını dile getirdi.
ESNAFIN HAKLI İSYANI GÜLDÜRMEDİ
2020 yılının Mart ayından beri işleri daralan veya iş yapamayan esnaflar, ayakta durmakta zorlanıyor. İsyanını dile getiren esnaflar tepkisini kar birikintisi üzerinde gösterdi. Kuyumcular çarşısı üzerinde kar birikintisinin üzerinde kartona yazılan yazıda ‘’Esnaf battı ruhuna fatiha!’’ ifadesi yer aldı. Çevreden geçen vatandaşlar ise bu trajikomik olayın resmini çekti. Çanakkaleli bir vatandaş ise ‘’Çanakkale esnafının haklı isyanı güldürmedi’’ notuyla çektiği görüntüyü paylaştı. Ortaya çıkan manzara esnafın durumunu bir kez daha gözler önüne serdi.
Muzaffer Cirtel
