Kordonda bulunan ve yıllardır hazırlıkları süren Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi açıldı. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un katılımı ile açılan merkez, Çanakkale Savaşları’na aile birçok belge ve dokümanı barındırıyor. Araştırma Merkezinde ayrıca; Osmanlı Türkçesi, Türkçe, İngilizce, Fransızca ve Almanca dillerindeki 5 binin üzerinde kaynak ile Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü arşivinde Çanakkale’ye ilişkin arşiv belgeleri toplandı.
Daha önce konak daha sonra sıhhiye binası olarak kullanılan tarihi binanın atıl olarak beklemesinin ardından Çanakkale Valili devreye girerek burayı sıhhiyeden geri aldı. Bir süre sonra onarılan bina daha sonra yine bekledi. Ve son olarak Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı tarafından restorasyonu ve teşhir-tanzimi tamamlanan Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un katılımı ile açıldı.
Merkezin açılışına Bakan Ersoy, Çanakkale Valisi İlhami Aktaş, AK Parti Grup Başkanvekili ve Çanakkale Milletvekili Bülent Turan, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, Çanakkale Milletvekili Jülide İskenderoğlu, 2. Kolordu Komutanı Tümgeneral Rasim Yaldız, Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Mustafa Turhan Ecevit, Çanakkale İl Emniyet Müdürü Faruk Karaduman, Çanakkale Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, AK Parti İl Başkanı Naim Makas, MHP İl Başkanı Ali Tuğrul Yıldırım ve çok sayıda üst düzey görevli katıldı.
Troya Kültür Yolu Festivali kapsamında açılışı gerçekleştirilen ve içinde birçok belge, kitap ve arşiv Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi Çanakkale Savaşları’nı araştırmak isteyen araştırmacılar için eşsiz bir nokta. Çanakkale Savaşları ile ilgili 16 farklı ülkeden belgeyi bir çatı altında toplayan Dünya’da ki tek araştırma merkezi Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi oldu.
Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi; Çanakkale Muharebeleri başta olmak üzere, savaşların tarihsel arka planını ve toplumlar üzerindeki etkilerine yönelik belgeleri toplamayı, saklamayı ve günümüz izleyicilerine mümkün olan en güçlü şekilde sunmayı hedeflemektedir. Bu planlamanın gereği olarak merkezimiz, zengin ulusal ve uluslararası kaynaklardan oluşan bir dijital veri tabanı oluşturmak için ilgili arşivlerden ve özel koleksiyonerlerden, bu veri tabanını geliştirecek her türlü belge ve dokümanı bünyesinde toplamaya başlamıştır. Çanakkale Muharebeleri üzerine çalışan araştırmacılar elektronik ortamda da arşivden faydalanabilecek.
Araştırma merkezimizin de ABD, Danimarka, İsveç, Belçika, İsviçre, Hollanda gibi Çanakkale Savaşı’na katılmamış ülkelerde yayınlanan kitaplardan, savaşın tarafı olmuş Newfoundland (Kanada), Malta, Hindistan, Cezayir gibi ülkelerden 1915 tarihinden itibaren 16 farklı dilde yayınlanmış 4541 kitap, 1000 aşkın süreli yayın bulunuyor.
Osmanlıca eser, belge, harita, fotoğraf, fotoğraf albümü, kartpostal, foto-kartpostal, kartvizit ve pul gibi yazılı/basılı kaynaklarla birlikte Çanakkale Savaşı’na katılan askerlerin hayatta iken yayınladıkları ithaflı hatırat kitaplar, orijinal yazılı ve imzalı fotoğraflar en nadide parçalarını teşkil ediyor.
Araştırma Merkezi, Çanakkale Muharebeleri esnasında başta Mustafa Kemal Atatürk tarafından yazılan ve imzalanan emirler, muharebelerin seyrini değiştiren subaylardan 27. Alay Komutanı Mehmet Şefik Aker ile Halis Ataksor’un imzalı raporları ve savaşa dair günlükleri, muharebelere bizzat katılan Türk asker ve subaylarının yazdığı mektuplar, hatıratlar, muharebe alanına dair çizimler ve krokiler, muharebe alanından alınmış fotoğraflar ve albümler, kartpostallar, belgeler, kartvizitler, savaşa katılan askerlerin ve subayların fotoğrafları ile coğrafi bilgi sistemi üzerinde koordinatlandırılmış 353 harita da dahil olmak üzere tarihsel değeri olan 4,634 adet arşiv materyali arşiv ve kütüphane otomasyon sistemi üzerinden kullanıcıların hizmetine açıldı.
Murat Yüksel
Foto: Alan Başkanlığı
