6546 sayılı Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı Hakkında Kanunda yapılan düzenlemelerle, savaş alanlarının kara ve deniz unsurlarıyla birlikte bütüncül bir yaklaşımla korunması amaçlanıyor. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilerek yürürlüğe giren ve Tarihi Alan Başkanlığı’nın sınırlarının yeniden düzenlenmesini öngören kanun değişikliğine ilişkin açıklamalarda bulunarak, eni düzenlemeyle birlikte Çanakkale’nin hem Gelibolu hem de Anadolu yakasında yer alan savaş alanlarına hizmet götürmenin önünün açıldığını belirtti.
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı’nın tarihi, kültürel, manevi ve doğal değerlerinin korunması amacıyla 2014 yılında yürürlüğe giren 6546 sayılı Kanunda, uygulamada edinilen tecrübeler doğrultusunda değişikliğe gidildiğini hatırlatan Kaşdemir, yapılan düzenlemelerin alan yönetiminde etkinliği artırmayı ve yetki karmaşasını ortadan kaldırmayı hedeflediğini söyledi.
Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi’nde konuşan Kaşdemir, “Tarihi Alan Başkanlığımız, Çanakkale Savaşları’nın 100’üncü yılına giderken kurulmuştu. Görev süremiz boyunca kanunda bazı eksiklikler olduğunu tespit ettik ve bunları ilgili mercilere ilettik. Özellikle savaşın Anadolu yakasında da yaşandığı ve bu alanlara da hizmet götürülmesi gerektiği uzun süredir dile getiriliyordu. Yapılan düzenlemeyle bu sorun çözüme kavuştu” dedi.
“Büyük Alan Değil, Noktasal Koruma”
Yeni düzenlemenin Tarihi Alan’ın kontrolsüz şekilde genişletilmesi anlamına gelmediğini vurgulayan Kaşdemir, çalışmaların parsel bazlı yürütüleceğini belirtti. Kaşdemir, “Amacımız geniş alanlar ilan etmek değil. Çanakkale Savaşı’yla doğrudan ilişkili olan noktaları ‘Tarihi Alan Bağlantı Noktası’ olarak belirleyerek buralarda hizmet vermek istiyoruz” diye konuştu.
Bu kapsamda Kumkale Kalesi, Dardanos’taki Hasan Mevsuf Şehitliği, Hamidiye Şehitliği, Çanakkale merkezdeki askeri hastane ve şehitlik alanları gibi noktaların öncelikli olarak ele alınacağını ifade eden Kaşdemir, bu alanların uzun süredir bakımsız ve sahipsiz durumda olduğuna dikkat çekti.
“Anadolu Yakası da Hak Ettiği Hizmeti Alacak”
Kaşdemir, Anadolu yakasında savaşın yaşandığı alanların bugüne kadar kanuni sınırlamalar nedeniyle kapsam dışında kaldığını belirterek, “Daha önce koordinatlarımız yalnızca Gelibolu Yarımadası ile sınırlıydı. Bu nedenle Kumkale, Dardanos gibi alanlara müdahale edemiyorduk. Yeni düzenleme ile bu engel ortadan kalktı” dedi.
Amaçlarının Çanakkale’nin iki yakasını bir bütün olarak ele almak olduğunu vurgulayan Kaşdemir, “Niyetimiz Çanakkale’nin iki yakasına da hizmet etmek. Bu kanunla birlikte çok kısa sürede sahada çalışmalara başlayarak tarihi alan bağlantı noktalarını netleştireceğiz” ifadelerini kullandı.
Savaş Malzemeleri Artık Koruma Altında
Kanun değişikliğiyle birlikte Çanakkale Savaşları’nda kullanılan harp malzemelerinin de taşınır kültür varlığı kapsamına alındığını hatırlatan Kaşdemir, bugüne kadar bu objelerin herhangi bir denetime tabi olmadan el değiştirdiğini söyledi.
Kaşdemir, “Artık Çanakkale savaş objeleri ve savaş malzemeleri korunan kültürel miras haline gelecek ve denetime tabi olacak. Bu konuda gerekli yönetmelik çalışmalarını hızla tamamlayacağız” dedi.
Ayrıca Çanakkale Boğazı’ndaki sualtı kültürel mirasının da yeni düzenleme ile Tarihi Alan Başkanlığı’nın yönetimine geçtiğini belirten Kaşdemir, kara ve deniz unsurlarının tek bir çatı altında ele alınmasıyla yönetimde bütünlüğün sağlanacağını ifade etti.
Bünyamin Nami Tonka