Ancak sofraların vazgeçilmezi olan bu üründe üretici ile tüketici arasında yaşanan fiyat farkı, hem tepkilere hem de tartışmalara yol açtı. Tarlada kilosu 8 TL’den satılan domates, pazarda ve marketlerde 40-50 TL’ye kadar alıcı buluyor.
Çanakkale Ziraat Odası Başkanı Ufuk Ünver, domateste yaşanan bu fiyat uçurumuna sert tepki gösterdi. Ünver, “Üretici tarlada 8 TL’ye satıyor, ancak vatandaş aynı ürünü 40 TL’ye tüketiyor. Bu sistemde ne üretici kazanıyor ne tüketici. Kazanan tek kesim aracılar. Bu düzenin değişmesi şart” dedi.
Ünver, çözüm olarak ürünlerin tarladan itibaren faturalandırılması ve aracıların uygulayabileceği kâr oranlarının yasal sınırlarla belirlenmesi gerektiğini vurguladı. “Devletin bu noktada adım atması kaçınılmaz. Planlı üretim, ihracat kanallarının açılması ve tarladan sofraya kadar olan sürecin şeffaf hale getirilmesi artık bir zorunluluk” ifadelerini kullandı.
“Çanakkale Domatesi” Adı Üzerinden Aldatmacaya Dikkat
Hasatla birlikte başka bir sorunun daha gündeme geldiğini belirten Ünver, pazarlarda “Çanakkale Domatesi” etiketiyle satılan ürünlerin büyük kısmının aslında Çanakkale dışından geldiğini söyledi. Ünver, “Çanakkale domatesi tescilli bir üründür. Ancak bazı satıcılar, sırf marka değeri yüksek olduğu için bu adı kullanıyor. Bu hem ticari hem etik olarak kabul edilemez” dedi. Bu sorunun önüne geçmek amacıyla, domatesin Çanakkale’den çıktığına dair etiketleme sisteminin hayata geçirilmesi planlanıyor.
Gençler Çiftçilikten Uzaklaşıyor
Üretim maliyetlerinin her geçen gün arttığını, ancak tarladaki ürün fiyatlarının üreticiyi memnun etmediğini söyleyen Ünver, tarımın sürdürülebilirliği açısından tehlikeye dikkat çekti. “Çiftçiler yaşlanıyor, gençler bu maliyetlerle üretim yapmak istemiyor. Eğer üreticiyi kazanır hale getiremezsek, tarım bitecek” uyarısında bulundu.
Tarladan Sofraya 5 Kat Fiyat Artışı
Domatesin tarladan sofraya uzanan yolculuğunda beş katı bulan fiyat farkının kabul edilemez olduğunu ifade eden Ünver, yasal düzenlemelerle bu farkın daraltılması gerektiğini söyledi. “Ürün tarladan çıkarken faturalandırılmalı, hallerdeki fiyat giriş-çıkışları denetlenmeli ve son tüketiciye ulaşana kadar kâr marjı kontrol altında tutulmalı. Aksi takdirde bu düzen değişmeyecek; üretici zarar ederken, vatandaş da pahalıya ürün tüketmeye devam edecek” diye konuştu.
“Çiftçi Kazanmazsa, Tüketici Ucuza Ürün Göremez”
Çanakkale Ziraat Odası Başkanı’nın çağrısı net: “Üreticinin kazanmadığı bir sistemde tüketicinin ucuza ürün tüketmesi mümkün değildir. Tarımda sürdürülebilirlik için üretici desteklenmeli, piyasa denetlenmeli ve aradaki zincir şeffaf hale getirilmelidir.”
2025 domates sezonu, lezzetiyle değil, fiyat tartışmalarıyla başladı. Çözüm ise üreticiden tüketiciye uzanan zincirin yeniden ve adaletli biçimde düzenlenmesinden geçiyor.
Mine YEL