Birinci Dünya Savaşı sırasında meydana gelen faciaları incelemek üzere Çatalca Milletvekili Rum Emanuelidi ile İzmir Milletvekili Dimitriyati 17 Kasım 1918 tarihinde Meclis Başkanlığına...

Birinci Dünya Savaşı sırasında meydana gelen faciaları incelemek üzere Çatalca Milletvekili Rum Emanuelidi ile İzmir Milletvekili Dimitriyati 17 Kasım 1918 tarihinde Meclis Başkanlığına bir önerge vererek gerekli incelemenin yapılmasını istiyorlardı.
Yine Hudeyde Milletvekili ve arkadaşları da Savaş suçlularının ve savaş sırasında iaşe işiyle uğraşanların haklarında gerekli incelemelerin yapılmasını teklif etmişler ve suiistimal içinde olanların mal ve mülklerine el konulmasını istemişlerdi.
Bu durumu,20 Kasım 1918 tarihinde görüşen Bakanlar Kurulu,gerekli görülenlerin mal ve mülklerine el konulmasına karar vermişti.
Mallarına haciz konulanlar, Talat,Enver,Cemal ve Topal İsmail Hakkı Paşalarla Doktor Nazım, Bahaeddin Şair, eski İaşe Nazırı Kemal, Muhiddin, eski Halep Valisi Bedri, Ankara Valisi Azmi, Müteahhit Bayramzade Hakkı Beylerdi.
İttihatçıların önderlerinin pek mal varlığı olmadığı ancak bazı aracı konumundaki kişilerin suiistimalleri olduğu tespit edilmişti.
Bunlardan da pek sonuç alınamamıştı. O kara günlerde bu meseleler de unutulmuş gitmiştir.
Ancak ikiyi, üç Kasım 1918' e bağlayan gece Almanların" Loreley Elçilik Gemisi"yle yurt dışına giden Talat,Enver ve Cemal Paşalar bu dönemde
İstanbul'u terketmeden önce Sadrazam İzzet Paşa'ya bir mektup göndererek:
" Biz firar etmek niyetinde değildik. Fakat düşman donanması İstanbul'a geldiği zaman,burada bulunmak istemedik. Arkamızdan söylenen ve söylenecek olan iftiralara ileride cevap vereceğiz. Zamanı gelince memlekete döner ve icab eden cevapları millet huzurunda hesap veririz ,derler."
Bunların tamamı namuslu adamlardı.
Millete hesap vermekten de çekinmiyorlardı.
Bence tek hataları tecrübesiz olmalarıydı.
Onların hayatından dersler çıkarmalıyız.