Damak kanseri, ağız kanserleri içinde yer alan bir kanser türüdür. Aşırı alkol-sigara kullanımı, kötü ağız bakımı ve çeşitli ağız diş tedavilerinden sonra damakta oluşan tahriş, bu duruma sebep olan faktörler arasında yer alır. Damak kanseri, büyüme ve yayılma özelliği bulunan patolojik bir lezyondur. Damak kanserinin tedavi yöntemleri ise radyoterapi, kemoterapi, cerrahi operasyon ve bunların kombinasyonları olarak sayılabilir.
Ağız ve dişlerdeki hijyen eksikliği
Diş hastalıklarının tedavi edilmemesi
Sık sık yapılan protetik tedaviler
İleri yaş
Alkol kullanımı
Sigara kullanımı
HPV (İnsan papilloma virüsü) ile enfekte olma
Bağışıklık sistemini düşüren ilaç tedavileri
Sağlıksız beslenme alışkanlıkları
Sert Damak Kanseri Nedir?
Damak, ağzın çatısını oluşturan sert ve yumuşak iki ayrı yapıda bulunur. Yumuşak damak, damağın arka kısmını oluşturan kas ve dokulardır. Sert damak ise ağız çatısının önünü oluşturan ve damak kemiğini içeren bir yapıdır. Damağın 3/2 sini oluşturan sert damak, ağzın yapısını şekillendirir. Damağın kemikli kısmında meydana gelen habis tümöral dokular, sert damak kanserini ifade eder.
Damak Kanseri Belirtileri
Damak kanseri belirtileri, hastalığın başlarında çok belirgin olarak görülmeyebilir. Damakta şişme, tahriş hissi ve küçük kabarcıklar sıklıkla görülen semptomlar arasında yer alabilir. Disfaji olarak bilinen, ağızda yutma güçlüğü ve ağrıya neden olan rahatsızlık da damak kanserinin yaygın belirtilerindendir. Genel olarak damak kanseri belirtilerinden bazıları aşağıdaki gibidir:
Damakta kanama
Dile takılan kitle
Boğaz ağrısı
Ağız kokusu
Gevşeyen dişler
İyileşmeyen ağız yaraları
Boyun bölgesinde şişme ve ağrı
Ağız içinde oluşan beyaz-kırmızı lekeler
Kulak ağrısı
Konuşma zorluğu
Tat alma bozukluğu
Genel ağız ağrısı
Yutma ve çiğneme zorluğu
İştahsızlık
Kilo kaybı
Damak Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalar, damak kanserinde görülebilen bazı şikâyetleri olduğunda doktorlara başvurur. Doktorlar ise ilk olarak şikâyetlerin neler olduğunu saptamak için hastalık öyküsü ve fizik muayene yapar. Edinilen ilk bulgulara göre gerekli durumlarda ise diğer tanı yöntemlerine başvurulabilir. Damak kanserini teşhis etmek için kullanılan yöntemlerden bazıları ise şöyledir:
Damağın İncelenmesi: Doktorlar, damağı ve çevre dokuları detaylı incelemek için küçük bir kamera kullanır. Böylece, damaktaki tahrişin veya yaranın durumu görülebilir.
Doku Örneği Alınması: Doku örneği alınması, biyopsi olarak da bilinen bir tanı yöntemidir. Damakta oluşan lezyonun kanser hücresi olup olmadığının kesin olarak belirlenebilmesi için cerrahi yöntemle bir doku örneği alınır. Alınan doku örneği, patoloji uzmanları tarafından mikroskobik yöntemlerle incelenir. İncelenen doku örneği kanserli ise kanserin ne derecede olduğunu da gösteren rapor, ilgili doktora bildirilir.
Görüntüleme Yöntemleri: Çeşitli görüntüleme yöntemleri ile kanserin boyutu, konumu, çevre dokulara yayılımı ve hangi evrede olduğu gibi farklı parametreler belirlenmiş olur. Damak kanserinin teşhisinde başvurulan görüntüleme teknikleri arasında; BT (bilgisayarlı tomografi), MR (manyetik rezonans görüntüleme), PET (pozitron emisyon tomografisi) yer alır.
Damak Kanseri Tedavisi
Damak kanseri tedavisi, diğer kanser türleri ile benzer tedavi yöntemlerini içerir. Tedaviyi belirleyen faktörler arasında; başta kanserin yeri, boyutu ve hangi evrede olduğu olmak üzere, hastanın yaşı ve genel sağlık durumu da yer alabilir. Genel olarak damak kanserinde başvurulan tedavi yöntemleri ise şunlardır:
AMELİYAT
Ameliyat ile damaktaki tümör dokusu, cerrahi yöntemle alınır. Ameliyatın kapsamı, kanserli dokunun büyüklüğüne ve bulunduğu yere göre değişebilir. Bazı hastaların ameliyattan sonra hastanede kalması gerekirken bazı hastalar ise aynı gün içinde taburcu edilebilir. Ameliyat esnasında cerrahlar, gerekli hallerde kanserin yayıldığı diğer organları da alabilir.
RADYASYON TEDAVİSİ
Radyasyon tedavisi, kanserli hücreleri öldürmeye yarayan yoğun enerjili X-ışınlarının kullanılmasıdır. Radyasyon tedavisine genellikle, damak kanserinin ilk evlerinde başvurulur ve böylelikle kanserin diğer hücrelere yayılması engellenebilir. Bu yöntem, bazı hastalar da tek başına veya kemoterapi ile birlikte uygulanabilir.
KEMOTERAPİ
Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmeye veya küçültmeye yarayan güçlü ilaçların verilmesidir. Bu yönteme sıklıkla ileri evredeki kanser hastalıklarını tedavi etmek ve hastalığın yeniden nüksetmesini engellemek için başvurulabilir.
REKONSTRÜKTİF CERRAHİ
Rekonstrüktif cerrahi ye kanserin nerede bulunduğuna ve ne kadar yayıldığına bağlı olarak ihtiyaç duyulabilir. Bu işlem, hasar görmüş doku ve organların onarılması işlemlerini kapsar.
REHABİLİTASYON HİZMETLERİ
Rehabilitasyon hizmetleri ile kanserle sekteye uğrayan konuşma ve yutkunma yetisinin tekrar kazandırılması sağlanabilir. Rehabilitasyon yöntemleriyle ayrıca kemoterapi ve radyasyon tedavilerinin yan etkileri de en aza indirilmeye çalışılır.
PALYATİF BAKIM
Palyatif bakım, destekleyici bakım olarak da bilinen bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemle, kanser gibi ciddi ve iyileşmesi uzun sürebilen hastalıklarda, hastaların ağrı-acı hislerinin giderilmesi ve genel yaşam kalitesinin sağlanması amaçlanır.
PSİKOLOJİK DESTEK
Kanserle başa çıkmanın en etkili yöntemlerinden biri, psikolojik durumun iyi tutulmasıdır. Kanser döneminde ihtiyaç duyulan duygusal destek için başta aile üyeleri olmak üzere, yakın çevreyle ilişkilerin güçlü tutulması gerekir. Hastalıkla ilgili korkular ve tedavi sürecinin daha iyi geçmesi için profesyonel bir yardım almak da faydalı olabilir.
Damak Kanserini Önlemek İçin Yapılması Gerekenler
Her kanser türünde olduğu gibi damak kanserinin önüne geçmek için de alınması gereken bazı önlemler olabilir. Bu önlemlerden bazıları ise şunlardır:
Sigara Kullanmamak: Sigara, damak kanserine sebep olan en önemli faktörler arasında yer alır. Bu sebeple sigara kullanımı varsa bırakmanız, kanserin önüne geçmede fayda sağlayabilir.
Alkolü Sınırlamak: Düzenli alkol tüketimi, damak kanserine neden olan bir diğer önemli faktördür. Alkol tüketimini bırakmak veya sınırlamak, bu hastalığın görülme riskini azaltabilir.
Ağız ve Diş Bakımını İhmal Etmemek: Ağız ve dişlerdeki hijyen eksikliği, ağız ve diş problemlerine ek olarak damak kanserine de neden olabilir. Bu sebeple dişleri düzenli fırçalamak başta olmak üzere, diğer bakım uygulamalarını düzenli yapmak, damak kanserinin oluşmasını aza indirebilir.
Düzenli Diş Muayenesi Yaptırmak: Düzenli yaptırılan diş kontrolleri, hem dişteki sorunların tedavisi hem de damakta oluşan tümörleşmenin tespiti için önemlidir. Bu nedenle hiçbir şikâyetiniz olmasa bile yılda en az 1 kez diş muayenesi yaptırmak, damak kanserinin erken tespiti için fayda sağlayabilir. Mevcut ağız-diş problemlerinde ise daha sık diş doktoruna görünmek gerekir.
HPV Aşısı: HPV aşısı yaptırmak, damak kanseri riskini azaltabilecek önemli bir önlemdir. Ancak, bu aşının sizin için uygun olup olmadığı konusunda mutlaka bir tıbbi değerlendirme gerekir.
Sağlıklı Beslenmek: Karbonhidratlı, şekerli ve asitli besinleri sıkça tüketme, damak kanserine sebebiyet verebilir. Bu nedenle bu tarz besinleri tüketmemek ve beslenme programına bol miktarda taze meyve-sebze eklemek, kansere yakalanma riskini azaltabilir.
Kaynak: www.medicalpark.com.tr
