Çanakkale’de şimdiye kadar bir çok medeniyete ev sahipliği yapmış kent. Doğası ve verimli toprakları medeniyetleri buraya çekmiş. Bu yüzden bu bölge için de çok sayıda savaşlar olmuş. Yıllardır kazı çalışmalarının sürdüğü kentlerden biri de Apollon Smintheus. Bölge adeta cennetten bir köşe. Bölgeye giden ziyaretçileri fareler karşılıyor. Fare kültürü ve farelere hükmeden tanrı olarak bilinen ilk mitolojik varlık olan Zeus’un oğlu Apollon,  müziğin, şiirin, sanatın, güneşin ve ateşin tanrısıdır.  Akha kralı Agememnon, burada tapınağın rahibinin kızını kaçırır. Defalarca kızını geri isteyen rahip kızını alamayınca Tanrı Apollon’a yakarıp yalvarır ve kızı Chryseis’i geri getirmesini diler. Öfkelenen Apollon orduya okları ile farelerden bulaşan veba salgınını yayar. Kral bunun üzerine kızı geri verir ve şükran olarak ona tapınakta kurbanlar kesilir. Apollon’un bir sıfatı olan Smintheus bu şekilde verilmiştir.   Mitolojiden yola çıkarak Ayvacık ilçesine bağlı Gülpınar köyünde bulunan Apollon Smintheus Kutsal Alanı'nda 1980 yılında başlayan kazı ve restorasyon çalışmaları devam ediyor.   2018 yılında tapınağın konseptine uygun şekilde basamakların bir bölümüne mitolojiye göre, 2 bin yıl önce Apollon Smintheus Kutsal Alanı'nda yaşadığı rivayet edilen farelerin polyesterden yapılan 79 tane maketi tapınağın basamaklarına yerleştirildi. Kutsal  Gelen ziyaretçiler, tapınakta miteolojik öykünün tüm figürlerini görme imkanına sahip oluyor. Ancak farelerle tapınağı ilk bakışta anlamlandıramayan ziyaretçiler kısa süreli şok yaşıyor. Ziyaretçiler, resotrasyon çalışmalarını yürüten yetkililerden aldıkları bilgiyle gerçeği öğreniyor. Ziyaretçiler, maket farelerle bol bol hatıra fotoğrafı çekiniyor.
Mitolojinin mereklılerı ve tarihi yeniden keşfetmek isteyen yerli ve yabancı binlerce turist Zeus’un oğlu Apollun’un tapınağını ziyaret ediyor.  Ziyaret nedeni ile Gülpınar’a gelen yerli ve yabancı bir çok kişi Akliman’a geçiyor. Zeytin ağaçları arasında, Ege Denizinin Masmavi sularına bakan Akliman adeta kendine hayran bırakıyor.  Huzur veren doğasının eşliğinde denize giren ziyaretçiler yazın sıcağında serinlenirken, huzurlu bir tatilin tadını çıkarıyor.
 
Sedat Uz