Bugün Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde Asgari ücret açıklandı. Aralık ayı boyunca 3 kez toplanan Asgari Ücret Tespit Komisyonu uzlaşamadı. Cumhurbaşkanı Erdoğan kameralar karşısına geçerek 2023 yılı için belirlenen asgari ücreti açıkladı. Buna göre yeni asgari ücret, 8 bin 506 TL oldu. Türk İş teklifi 9000 TL olarak açıklamış bunun altında bir rakama imza atmayız demişti. Açıklama yapılan salonda Türk-iş yer almadı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, milyonların takip ettiği konuşmasında, "Asgari ücreti belirlerken geçmiş kayıpları telafi edecek hem de enflasyon öngörümüzü gözettik. Ara düzenlemeden de kaçınmayız. Net 2023 yılında 8 bin 500 lira olarak mutabık kaldık. Ocak ayına göre yüzde 84, temmuza göre yüzde 55 artış olacak. Böylece yıl içinde asgari ücrette yüzde 80, kümülatif yüzde 95 oranında artış sağlamıştık. Ülkemizi faiz, kur, enflasyon cenderesinden çıkarma mücadelemizin meyvelerini toplamaya başladığımız bu kritik dönemde hakları ve dengeyi koruyan süreç izliyoruz. Sırtında küfe olmayanlar atıyorlar, şu kadar veririz diye. Ama biz çok hassasız. Yıl sonu itibarıyla nüfusumuzun 86 milyonu yakalaması mümkün. Bunları düşünmek zorundayız. Yeni asgari ücretin çalışan ve işverenlerimiz başta olmak üzere ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını diliyorum. Bu süreçte emeği geçen herkese teşekkür ediyorum." ifadelerini kullandı.
ASGARİ ÜCRET DOLAR KARŞILIĞI
Açıklanan net asgari ücret rakamı Orta Vadeli Program'da yer alan dolar kuru tahmini dikkate alındığında 395 dolara karşılık geldi. Rakam Türk-İş'in araştırma sonuçları dikkate alındığında açlık sınırının 713 TL üzerinde, yoksulluk sınırının ise 16 bin 864 TL altında kaldı.
YENİ ZAMLA DEĞİŞEN RAKAMLAR
İŞSİZLİK MAAŞI: Çalışanın ortalama brüt kazancının yüzde 40'ı kadar işsizlik Maaşı ödeniyor. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt asgari ücretin yüzde 80'ini geçemiyor. Asgari ücrete yüzde 54,66 zam oldu ve en düşük işsizlik maaşı 3048,9 lira, en yüksek de 7885,4 lira olarak ödenecek.
ASKERLİK VE DOĞUM BORÇLANMASI: Emekli olmak isteyen ancak prim gün sayısı yeterli olmayanlar için tanınan doğum ve askerlik borçlanması tutarı da asgari ücret zammı kadar artacak. Yeni asgari ücretle birlikte en düşük prim 106,7 lira, en yüksek prim de 799,6 lira oldu.
GENEL SAĞLIK SİGORTASI PRİMLERİ: Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri de asgari ücret zammı kadar artış yaşandı. Geliri brüt asgari ücretin 3'te birinin altında olan kişilerin primlerini devlet karşılıyor. Geliri bunun üzerinde olanlar ise primlerini kendisi ödüyor. SGK, 2022'de Genel Sağlık Sigortası (GSS) primini aylık 215 lira olarak belirlemişti. Buna göre asgari ücrete gelen yüzde 54,55'lik zamla birlikte GSS 332,5 lira oldu.
65 YAŞ AYLIĞI: 65 yaş aylığına yapılacak zam tutarı da yeni asgari ücretle değişiklik gösterdi. Yeni 65 yaş aylığı 2604 lira oldu.
ENGELLİ AYLIĞI: Yüzde 40-69 oranlarında engelliliği bulunanlar için 1738,4 lira, yüzde 70 ve üzerinde engellilik oranı olanlar 2609,11 liraya, engelli yakını aylığı da 1738,4 lira maaş alacak.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMLERİ: İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim tutarını kişi kendi belirlese de primin üst ve alt sınırı var. En az brüt asgari ücretin yüzde 32'si, en çok da brüt asgari ücretin 7,5 katının yüzde 32'si kadar prim ödenebiliyor. Asgari ücrete gelen zamla birlikte en düşük isteğe bağlı sigorta primi 3218,4 lira, en yükseği de 24 bin 144 liraya çıktı.
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ KESİNTİLERİ: Çalışanların her ay brüt maaşlarından yüzde 3 kesilerek, Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) aktarılıyor. 45 yaş altı çalışanların işverenleri tarafından sisteme dahil edilmesine imkan tanıyan otomatik BES'te maaşlardan yapılan kesinti tutarı da artacak.
KIDEM TAZMİNATI TAVANI YÜKSELECEK: Mevcut asgari ücretle birlikte asgari ücretlinin kıdem tazminatı tavanı 10 bin 8 lira oldu. Örnek vermek gerekirse 10 yıldır asgari ücretli olarak aynı işyerinde çalışan kişinin alacağı kıdem tazminatı 100 bin 800 lira oldu.
RAPOR ÜCRETLERİ: Asgari ücretliler 2023 yılı için ayakta tedavide günlük 223,4 Lira, yatarak tedavide de 167,6 lira günlük rapor parası alacak.
STAJYER MAAŞLARI: Okullardan işletmelere staj yapmak için giden lise ve Üniversite öğrencilerine ödenen staj ücreti de yeni Asgari Ücret artış oranı kadar yükselecek. Staj ücreti 2551,9 lira oldu.
Peki Ürünler Artacak Mı?
Gelen zam ile birlikte ürünlerin artması, bazı fiyatlara yansıması bekleniyor. Başta enerji,kira,gıda olmak üzere bir çok kalemde artışın enflasyon oranında özellikle Ocak ayından sonra etiketlere ve faturalara yansıması bekleniyor. Eğer böyle olur ve döviz bazlı bir TL değer kaybı yaşanırsa bu asgari ücretlinin alım gücünü sene sonuna kadar düşürebilir. Buna karşı Temmuz ayında ek zam görüşülmesi gündeme geldi. Bu rakamın da enflasyon oranında bir değişme olursa yaşanması bekleniyor.
Turgut Engin
