Yetkili kurumlardan izin almadan ve her işi Ankara’dan halledeceğini belirtip Lapseki bölgesine Rüzgar Enerji Santralleri (RES) direkleri dikerek skandallara imza atan şirkette birçok usulsüzlükle ilgili ceza yağacak. Şirket son olarak zehirli toprağı çevreye yayması ile gündeme gelmişti. Yerel parlemento olan İl Genel Meclisi’nin izin vermediği kaçak RES’ler Ankara’dan işleri halletmeye çalışıyor. Bu gelişmelerin ardından Ankara’dan Çanakkale’deki yetkili birçok daire müdürüne telefon geldiği ve Reskonduların evraklarının istendiği öğrenildi.
Kimsenin haberi olmadan Lapseki ilçesinde bir de rüzgar direkleri dikilmeye başlandı. Geçen yıl Lapseki’ye bağlı Çamyurt, Dumanlı ve Beyçayır köyleri arasındaki alana 32 yerden izin alması gerekirken hiçbir yerden izinleri almadan Rüzgar Enerji Santralı (RES) kurulması için kazı ve inşaat faaliyetlerinin yapıldığını ortaya çıkmıştı. Bu yüzden ismi Reskondu olarak kaldı.
Bu bölgede RT Enerji ve Türkerler Ortaklığı’nın olduğu Sone Enerji Şirketinin yaptığı usulsüzlükler bir bir ortaya çıkmıştı. Şirketin Lapseki'nin Çamyurt, Dumanlı, Beyçayırı köyleri bölgesinde işe başladığı, ruhsat alanının dışında imar izni olmadan başvuru yaptığı tribünlerden 7'sine ret, bir tanesine olur verildiği hâlde bir başka şirketin maden sahasını işgal edip, şahıs arazilerini usulsüz kiralayarak ormanı tahrip edip inşaat yaptığı belirtilmişti.
İl Genel Meclisi Çevre ve Sağlık Komisyonu ile Meclis Araştırma ve Hukuk Komisyonlarının hazırladığı rapora göre Orman Bölge Müdürlüğü’nün konuyu savcılığa bildirmesi, Tarım İl Müdürlüğü’nün şirket tarafından tarım alanlarının işgal edildiğine dair tutanak tutarak İl Özel İdaresi’ne bildirmesine karşın şirketin çalışmalara devam ediyor.
ANKARA-ÇANAKKALE ARASINDA TELEFON TRAFİĞİ
Yasaları hiçe sayan ve çevreye zarar veren şirket ile ilgili hem özel idare hem de Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından birçok alanda önemli cezaların kesileceği belirtiliyor. Bu sorunlar devam ederken şirket yetkilileri Çanakkale’de umduğunu bulamayınca Ankara’da girişimlerde bulunuyor. Ankara’da yaptıkları temaslar sonucu telefon trafiğinin de başladığı belirtiliyor. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nden Çanakkale’deki yetkili daire müdürlerine telefon üzerine telefon geldiği iddia ediliyor. Gelen telefonların Lapseki’deki Reskonduların evraklarının istendiği ifade ediliyor. Reskonduda yaşanan panik ve devamında gelen telefonlar ise dikkat çekiyor.
ZEHİRLİ TOPRAĞI ÇEVREYE YAYDI İDDİASI
Lapseki ilçesine bağlı Dumanlı köyünde çoğu yapının kanserojen madde içerdiğinden dolayı yasaklanan asbest içeren malzeme ile döşendiği artan kanser vakalarıyla birlikte ortaya çıkmıştı. Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 2011 yılında Dumanlı köyünde 4 adet mesothelioma (asbest kaynaklı akciğer zarı kanseri) tespit edilmesi üzerine aralarında Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Jeoloji Mühendisliği Bölümünden yerbilimcilerin, ÇOMÜ Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Halk Sağlığı Ana Bilim Dalından uzmanların ve Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğünün ilgili uzmanlarının bulunduğu bir çalışma grubu kurularak araştırma yapıldı. Yer bilimleri ve sağlık bilimlerinin eş zamanlı sürdürdüğü çalışmalarda yörede asbest yataklarının bulunduğu belirlendi. Yörede bulunan asbest ile kanser vakaları arasında bir bağ olduğu rapor ile birlikte ortaya konuldu.
Öte yandan asbestin bulunması kanser vakalarının artmasına neden olurken dönemin Valisi Orhan Tavlı ve köy muhtarının asbest yataklarını kapattığı iddia edildi. İddialar, RES konduların ise izinsiz bir şekilde yapım kazılarına devam etmesi Dumanlı köyü ile Beyçayır arasında kalan bölgede bulunan asbest yataklarını açtığı yönünde. Burada çıkartılan toprağın çevredeki köylerde yaşayan vatandaşlara zarar vermesinden endişe ediliyor.
ASBEST 2010 YILINDA YASAKLANMIŞTI
Ülkemizde, Aktoprak, göktoprak, çelpek toprak, geren toprağı, kaya yünü adlarıyla bilinen asbest, dam yapımında, sıva ve badanada, duvarlarda, çanak-çömlek yapımı, çocuk pudrası, pekmez toprağı, yollara zemin malzemesi gibi birçok alanda kullanılıyor. Basınca, ısıya, asitlere dayanımı nedeniyle endüstride çok tekstil, filtreler, gemi, uçak, otomobil yapımı, fren balataları, izolasyon, su boruları, buzdolabı gibi yerlerde kullanılıyor. Türkiye’de asbeste bağlı kanser vakası (Malign Mesothelioma: MM) ortalama 500 dolayında olduğu belirtilirken sağlık kurumlarında yeterli ve güvenli kayıt tutulmadığı dile getiriliyor. Kansere neden olan asbest, Türkiye’de üretim, kullanım, piyasa arzı ile asbest içeren eşyaların piyasaya arzı 31 Aralık 2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yasaklandı.
KOMİSYON ÜYEERİ TESPİT ETTİ
Tüm skandallara rağmen bölgede çalışma yapan RES’cilere İl Genel Meclisi Çevre ve Sağlık komisyonu üyeleri baskın yapmıştı. Genel meclisi komisyon üyeleri tarafından RES sahasında yapılan incelemede yasaklı ve ceza getirecek işlemler tek tek belirlendi. Encümene sunulacak tutanakların işlenen her suça ayrı ayrı ceza talebi ile raporlandığı öğrenildi.
CEZA KESİLECEK
Sorunların tek tek tespit edilmesi ve büyük ceza kesilmesi yoldayken, şirket yetkilileri soluğu Ankara’da almıştı. Bir süre önce Ankara’da gerekli çalışma yapan şirket yetkilileri, işi tepede bitirme peşine düştü. Şirket yetkilileri Ankara’da gerekli girişimlerde bulunurken, yerel parlemento olarak da bilinen İl Özel İdaresi olaya el attı. Şirketin şimdiye kadar yaptığı çalışmalarla ilgili birçok usulsüzlük tespit edildiği öğrenildi. Bu usulsüzlükler nedeniyle şirkete yüklü miktarda ceza kesileceği da ifade ediliyor. Şimdi cezanın kimin keseceği konuşuluyor.
Mehmet Kuzey
