Bu değişiklik nedeniyle alan kılavuzlarının Gelibolu Yarımadası’nda çalışma yetkisi hakkında büyük tartışmalar yaşandı. Konu hakkında açılan davalar son bulmadı. 2014 yılından önce belgesini alan, alan kılavuzlarının akıbeti ne olacak henüz bilinmemekle birlikte hukuki olarak süreç devam ediyor.
Çanakkale’deki alan kılavuzlarının faaliyet göstermeleri uzun süredir bir tartışma konusu. 2004 yılından beri görev yapan alan kılavuzları hukuki süreçlerle uğraşıyor. Görev yapmakta olan 310 alan kılavuzunun olumsuz bir karar çıkması durumunda da akıbetinin ne olacağı merak konusu.
YASAL OLARAK SORUN YOK
Alan Kılavuzları ve Çanakkale Şehitlerine Vefa Derneği Başkanı Ertekin Köse, alan kılavuzlarının çalışmalarında şu an bir sorun olmadığını belirtti. Köse, ’’Yasal olarak herhangi bir sorun yok. Tarihi Alan Başkanlığı’na bağlı alan kılavuzları Tarihi Alan Başkanlığı’ndan bize alan kılavuzu arkadaşlarımıza herhangi bir konuda olumsuz yönde tebligat yapılmadı. Yani bu işi yapamazsınız diye. Şu an alan kılavuzu arkadaşlarımız tur olduğu zaman günlük sözleşmelerini yapıp tura çıkabiliyorlar. Ankara Rehberler Odası bir dava açmıştı. Bunun hukuki süreci devam ediyor. Yönetmeliğin bir maddesiyle ilgili ama bununla ilgili alan kılavuzlarının da karşı görüşü var. Alan kılavuzları adına Tarihi Alan Başkanlığı’nın avukatları da görevde. Yani alan kılavuzlarını resmi kurum savunuyor’’ dedi.
GELECEK NESİLLERE AKTARABİLMEK İÇİN İHTİYAÇ
‘’Burada bu hizmet 2004 yılından beri veriliyor. Hem kamu yararına hem de yetişmiş birçok insan var bu alanda. Alan kılavuzu dediğimiz arkadaşlar sadece bu özel yasayla bu bölge için yetiştirildi 2004 yılından itibaren. Bunların içerisinde Milli Eğitim Müdürlüğü yapan arkadaşlarımız var, Boğaz Komutanlığı’nda çalışan arkadaşlarımız var. Her meslekte uzmanlaşmış arkadaşlar var ve bu konuda bölgede yaşayan yani tarihi alan içerisinde gazi köylerde yaşayan sırf bu işten geçinen arkadaşlar var. Ve bu kişiler kendini geliştirdiler, yani turist rehberi gibi sadece bir gün Çanakkale şehitliklerinin 1-2 noktasını gezerek yetiştirilmedi. Turist rehberi arkadaşların Türkiye genelinde yetkisi var. Ama bakın onların bilgisine, sadece Çanakkale konusunda eğitimleri 1 gün. 57’nci Alay’da dahi durmadan bir Conk Bayırı bir de Şehitler Abidesi. Bir günde takdir edersiniz ki kimse uzman olamaz. Biz bunları biliyoruz o yüzden alan kılavuzlarına Çanakkale’nin ve Türkiye’nin ihtiyacı var. Sadece Çanakkale’nin değil Türkiye’nin ihtiyacı var. Gelecek nesillere burayı anlatabilmek kapasitesi açısından.
3 YILDA 1 TEKRAR SINAV
Ve bu alan kılavuzu arkadaşlarımız da her 3 yılda 1 tekrar eğitime tabi oluyorlar. Tekrar yazılı sınava, tekrar mülakata giriyorlar. Tarihi Alan Başkanlığı ile beraber Atatürk ve Çanakkale Savaşlarını Araştırma Merkezi’nin iş birliği ile yapıldı sınavlar. Yani üniversitenin eğitimi olmadan hiçbir kurstan kimse mezun olmadı. Bu kurs süresi en az 2 hafta oluyor. İlk kurs Milli Park zamanında 3 haftaydı. Bir de bunun alanda açık arazide uygulaması var. Yani sadece üniversitedeki 2-3 haftalık kurslar değil bir de alanda görerek yapılan, arazide 2 boyutlu eğitim ve bunu sonunda yazılı ve sözlü mülakat var. 3 yılda 1 arkadaşlarımız tekrar tekrar eğitime tabi oluyor.
ÇANAKKALE TURİZMİNİ MAĞDUR ETTİLER
Kimse bu arkadaşlarımıza haksızlık yapmasın. Alan kılavuzlarını yok etme, silme adına… Alan Kılavuzları Ve Şehitlere Vefa Derneği Başkanı olarak ben çok iyi biliyorum TÜREB’in ve özellikle Çanakkale Rehberler Odası’nın yıllardan beri bir kampanyayla karalama çalışmalarını biliyoruz. Yani bu bölgede turist rehberinin yaptığı hata yanlış ya da kaçak birinin yaptığı hata yanlış hep alan kılavuzlarına fatura ettiler. Ve lobileri var. TÜRSAB bile buradaki uygulamalarında taraflı davrandı. Turist rehberi olan arabalara dikkatli bakmadılar sadece alan kılavuzu olan arabaları denetlediler. Ve maalesef bu konuda şikâyetler zaman zaman kuruma da yansıdı ama neticede Çanakkale turizmini mağdur ettiler. Üzerine basarak söylüyorum, Çanakkale’ye gelen ziyaretçiyi mağdur etti odalar. TÜREB ve zaman zaman TÜRSAB. Düşünün büyük zahmetle Çanakkale’ye gelmiş, Türkiye’nin hiçbir yerinde denetime tabii olmuyor, şehitlikte tabii oluyor. Nedeni bu odaların baskısı. Bu TÜREB’in baskısı. Burada insanlar mesela aracına bir alan kılavuzu alarak 230 liraya alanı gezebiliyor. Ama bu arkadaşlarımız diyor ki 700 lira alacak. Diyorlar ki haksız rekabet var. Haksız rekabet yok. Bunu devlet belirledi. Bu fiyatı her yıl kurum belirliyor. Tarihi Alan Başkanlığı’nın ilgili birimi her yılın son ayında fiyat belirleniyor.
ŞEHİTLERE VEFASIZLIK OLUYOR
Çanakkale turizmine büyük darbe vuruluyor. İnsanlarda şu korku var; ‘biz şehitliğe gelirsek, biz bu bölgeye gelirsek bizi TÜRSAB, TÜREB şikayetlerden dolayı biz burada mağdur olacağız. Alternatif başka yere gidelim Bursa’ya gidelim’ oluyor. Ama bırakın her şeyi, turizmi bırakın bu şehitlere büyük bir vefasızlık oluyor. Bu şehit ecdadımızın insanlara öğretilmesine engel oluyor menfaat kavgaları bu turizm adına yaptıkları ya da kişisel mücadele bu.
Milli eğitim müdürlüğü yapmış bir arkadaşımız Çanakkale’yi çok iyi anlatabiliyor belge de almış ama bir günde Çanakkale’yi gezen turist rehberi arkadaşımız ‘sen yapamazsın bu yapsın ya da bunlar anlatım yapmasın ’diyor mücadele bu. ‘Bunlar anlatım yapamaz bunlar yol gösterir’ diyorlar. Alan kılavuzu arkadaşlarımızdan onlarca isim sayarım kitap yazmış, konferans vermiş. Bu insanları yok ederek ne Türkiye ne Çanakkale turizmi hiç bir şey kazanamaz. Burada bir mücadele var. Tabii lobileri kuvvetli. Çanakkale Rehberler Odası karşı karşıya gelmemek için gidiyor Ankara Rehberler Odası’na dava açtırıyor. Çanakkale’nin bu insanlara ihtiyacı var, Türkiye’nin ihtiyacı var’’ şeklinde konuştu.
GERİ DÖNÜŞ ÖNEMLİ
Gelibolu’da alan kılavuzlarının profesyonel turist rehberleri kadar tercih edilmesi hakkında konuşan Köse, ‘’Acenteler de biliyor ki geri vatandaştan tur hakkında geri dönüş önemli, grupların memnuniyeti önemli. Bütün acenteler fiyattan ziyade oradaki 100 lira 200 lirayı önemsemiyor. Birincisi faydalı olması, o grubun turdan memnun olması , fiyat etkili olabilir belki ama birinci faktör; siz buraya bir otobüs insan getirmişsiniz, rehberiniz anlatamazsa, firma memnun olmaz’’ ifadelerinde bulundu.
2011’DEN BERİ YENİ ALAN KILAVUZU YOK
2011 yılından beri yeni kurs açılmadığını yeni alan kılavuzu alınmadığını belirten Köse, 670 küsür alan kılavuzundan 3 yılda bir yapılan alan kılavuzluğu belgesi yenileme sınavını geçen şu an aktif olarak çalışabilen 310 alan kılavuzu kaldığını söyledi. ‘’ 670 kişiden kimisi, yenileme sınavına girmedi, kimisi sınavı kaybetti, kimisi sağlık sorunları sebebiyle katılamadı. Bizden heyet raporu da isteniyor. Biz turist rehberleri gibi değil her 3 yılda 1 hem sınava giriyoruz hem sağlık kontrolünden geçiyoruz’’dedi.
ÇANAKKALE TURİZMİ NE KAZANACAK?
Var olan davanın olumsuz sonuçlanması halinde 310 alan kılavuzunun akıbeti hakkında bir çalışma olmadığını belirten Köse, ‘’ Bu konu Cumhurbaşkanımıza kadar yansıyan bir konu. Bu onu Kültür Bakanlığımız, milletvekillerimiz herkes biliyor. Birilerinin perde arkasından sürekli bu işi kaşıdıklarının farkındayız. Ne yapacaklar? Çanakkale tarihine Mustafa Kemal Atatürk’ün anlatılmasına mı darbe vuracaklar? Çanakkale şehitlerinin anlatılmasına mı darbe vuracaklar? Peki, bu insanlar onlarla gezecek mi? Eğer birikiminiz eğitiminiz yoksa o insanlara gerekli hizmeti veremiyorsanız o insanlar buraya gelmediği sürece zaten kimi gezdirecekler? Çanakkale sadece Truva hikayelerinden, mitolojiden ibaret mi? Kurtuluş savaşının temelleri Çanakkale’de atılmış burada 253 bin şehidimiz var. Bu alan kılavuzu arkadaşlarımız siyaset üstü bir hizmet veriyorlar. Ama bunu yok etmek için TUREB’in etkisiyle yıllardan beri bir kara propaganda yapılıyor alan kılavuzları üzerine. Ak Parti Grup Başkan Vekilimiz Bülent bey’e gittiler. Bülent Bey, ‘alan kılavuzları ile yaşamayı bilin’ diye mesaj verdi onlara. Ne kazanacaklar bu insanları yok ederek? Çanakkale turizmi ne kazanacak? Çanakkale acenteleri ne kazanacak? Gelen ziyaretçi ne kazanacak? Bölgede yaşayan, gazi köylerde yaşayan Çanakkale’nin uzmanı haline gelmiş insanları bitirerek ne kazanacaklar?’’ diyerek bu duruma tepkisini gösterdi.
Alan Kılavuzları ve Çanakkale Şehitlerine Vefa Derneği Başkanı Ertekin Köse, ‘’Bu mücadele Çanakkale turizmine zarar veriyor, Çanakkale’ye gelen ziyaretçiler mağdur oluyor. Ortak bir çözüm ile Çanakkale’ye ve Türkiye’ye hizmet edilebilir’’ dedi.
Bünyamin Nami Tonka
