Koronavirüsün turizm sektörüne etkilerini değerlendiren Çanakkale Turistik Otelciler Derneği Başkanı Armağan Aydeğer, “Sayın cumhurbaşkanımızın bahsetmiş olduğu paketle ilgili olan çalışmaların kurumlarca çok hızlı bir şekilde harekete geçirilmesi gerekiyor. Çok büyük bir acili yet arz ediyor. Bu işletmelerin elektrik, enerji, doğalgaz benzeri harcamalarında önemli bir sübvansiyona ihtiyacı var. Çünkü işletmelerin gelirleri şuanda sıfır noktasına gelmiş durumda” dedi.
Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkarak tüm dünyaya yayılan koronavirüs Türkiye’de de etkisini artırıyor. Artan virüs tehdidine karşı hükümet tarafından tedbirler alınmaya devam ediyor. Koronavirüs salgını ülkeleri ekonomik olarak da etkiliyor. Virüs salgınından etkilenen en önemli sektörlerden biriside turizm oldu. Koronavirüsün dünya genelinde etkisini artırması turizm sektöründe bulunan işletmelerin gelirlerini durma noktasına getirdi. Virüsün turizme etkisini değerlendiren Çanakkale Turistik Otelciler Derneği Başkanı Armağan Aydeğer, Ekonomik İstikrar Kalkanı’na dikkat çekerek, bir an önce uygulamaya geçmesi gerektiğini vurguladı.
SEKTÖRDE ÇOK BÜYÜK YIKICI ETKİLER ÜRETMEYE BAŞLADI
Tıbbı süreç hepimizi kaygılandırıcı olduğunu söyleyen Çanakkale Turistik Otelciler Derneği Başkanı Armağan Aydeğer, “ Herkes açısından çok büyük bir önem arz ediyor. Sürecin bir an önce insan sağlığı açısından normalleşmesi çok önemli. Diğer taraftan bunun ekonomik yansımaları sektörde çok büyük yıkıcı etkiler üretmeye başladı. Geldiğimiz noktada birçok tesis kapanma noktasına geldi. On binlerce çalışan, işletmeci var. Bu işletmeciler, çalışanlar, yatırımcılar hepsi ekonomik anlamda ne olacağı ile ilgili bir beklenti ve kaygı içerisindeler. Tabi ki ekonomik tedbir paketlerini memnuniyetle karşılıyoruz. Fakat buradaki bürokratik süreçler çok ağır. Buradaki ilgili muhatap kurumların acil ve ivedi bir şekilde sayın cumhurbaşkanımızın açıklamasının hemen ardından hazır ve hareketli olmasını bekliyorken, süreçlerle ilgili nasıl uygulanacağına ve ne olacağına dair önemli belirsizlikler var. Bunların ivedi olarak çözülmesi gerekiyor. Artık sektörün bu durma dayanacak ve bunu tolere edecek bir gücü kalmadı. 10 binlerce çalışan ve işletmeci herkes artık sıfır noktasına geldi. Burada artık atılması gereken acil adımların bir an önce harekete geçmesini özellikle söylemek istiyorum” şeklinde konuştu.
İŞLETMELERİN BUNU KARŞILAYACAK BİR GÜCÜ YOK
Armağan Aydeğer, ekonomik Kalkınma Paketi’nin hızlı bir şekilde uygulanması gerektiğini söyleyerek, “Sayın cumhurbaşkanımızın açıklamış olduğu Ekonomik Kalkan Paketi’nde çalışanların ödemelerinin karşılanması hususunda İŞKUR ile kısa çalışma ödeneği adı altında program başlatıldı. Bununla ilgili başvurular alınıyor. Sürecin ne zaman ve ne şekilde tamamlanacağı ile ilgili hiçbir fikri yok. Uygulama süreçlerinin de nasıl uygulanacağı ile ilgili hiç kimsenin net bir bilgisi yok. Önerimiz şu; başvuru yapan tüm firmalara bir an önce çalışanlarına bu ödemelerinin önün açılması, sonradan ise hata bildirim yapanlarla ilgili yaptırım yapılacaksa geriye dönük olarak bunun uygulanması. Binlerce işletmenin sürecin tamamlanmasını bekleyecek bir zamanı yok. Çalışanların bir şekilde gelirlerinin en azından evine götürülecek ekmeğin ödemesini alabilecek bir imkana sahip olması lazım. Çünkü işletmelerin bunu karşılayacak bir gücü yok” ifadelerini kullandı.
,DÜŞÜK FAİZLİ 1 YIL ÖDEMESİZ KREDİYE İHTİYAÇLARI VAR
Armağan Aydeğer, birçok işletmenin sezona borçlu gireceğini söyleyerek, “Yenileme tadilat gibi birçok faaliyetler yaptılar. Birçok işletme neredeyse karsız veya zararlı bir süreçten geçerek sezona giriyor. Sezon başında böyle bir kriz ile karşı karşıya kaldığı için işletmelerin önemli miktarda bankalara ödemesi gereken krediler var. Aynı şekilde piyasaya olan çek borçları var. Bu nedenle çok hızlı bir şekilde turizm sektörlerindeki işletmelerin bankalara olan kredi borçlarının belirli bir süre ertelenme hususunun bir an önce faaliyete geçmesi gerekiyor. Ekonomik Kalkan Paketi’nde belirtilen ama bankalarla ilgili olan süreç, mevzuat, genel merkezle olan ilişkilerin tam oturması hala daha neyin nasıl uygulanacağı konusunda net bir durum oluşmadığı için buradaki süreç aleyhimize işliyor. Bu nedenle sektör acil olarak diyor ki; ‘ben bu kredi borçlarımı en azından ilerleyen bir tarihi öteleyebilecek bir imkana sahip olayım’ Burada ki işletmeler en azından likit anlamında ki yapmış odluları yatırım veya ödemelerle ilgili olan süreçleri atlatabilecekleri düşük faizli 1 yıl ödemesiz krediye ihtiyaçları var. Bu kredileri bir şekilde aldıkları zaman en azından yapması gereken ödemeleri gerçekleştirir. Bu olağanüstü süreçler ortadan kalktıktan sonra bunlarla ilgili olan ödemelerini gerçekleştirir.” dedi.
İŞLETMELERİN GELİRLERİ ŞUANDA SIFIR NOKTASINA GELMİŞ DURUMDA
Armağan Aydeğer, “Burada sektörümüzün tüm çalışanları ne çalışmaktan imtina ediyor, ne savaşmaktan imtina ediyor. Bu durumda oluşan tıbbı sorunlarla ilgili hepimiz çok hassasız. Hepimiz insanların evde kalmasını istiyoruz. Ama bu sektörde yaşayan on binlerce çalışan, on binlerce yatırımcı, işletmeci var. Bu insanlar evlerine ekmek götürmek zorunda. Bu insanlarında bir şekilde hayatlarını deva ettirmesi gerekiyor. Bu insanlar bunları düşünmezse evde daha rahat kalırlar. Bu kaygılarla yaşayarak evde kalmazlar. Bir şekilde bu sorunları aşıyor olması lazım. Sayın cumhurbaşkanımızın bahsetmiş olduğu paketle ilgili olan çalışmaların ilgili kurumlarca çok hızlı bir şekilde harekete geçirilmesi gerekiyor. Çok büyük bir acili yet arz ediyor. Bu işletmelerin elektrik, enerji, doğalgaz benzeri harcamalarında önemli bir sübvansiyona ihtiyacı var. Çünkü işletmelerin gelirleri şuanda sıfır noktasına gelmiş durumda. Bunları karşılayabilecek durumda değiller. Kimse ödenmesin diye bir şey söylemiyor. Burada önemli olan ticaret durma noktasına gelmişse, gelirler sıfır noktasına dayanmışsa burada tek yapacağımız şey ödemelerin ertelenmesi. En azından bu süreçlerin iyileştiği noktada herkes kendi durumunu normale getirdiği zaman bu gider kalemlerini tabii ki ödeyecektir. Kimsenin bu konuda ödememe ile ilgili bir beklentisi yok” diye konuştu.
Bünyamin Nami Tonka
