Çanakkale, Lapseki, Kepez, Çardak, Umurbey Belediyeleri ile İl Özel İdaresinden oluşan ve 184 bin nüfusa hizmet veren Çanakkale Katı Atık Yönetim Birliği daha önce kurulmuştu. Sözkonusu alanlardan toplanan atıklar 2009 yılından depolama alanında biriktiriliyor. Türkiye'deki ilk AB Destekli Katı Atık Yönetimi yatırımlarından olan Çanakkale Düzenli Depolama Tesisinde toplanan atıklar bertaraf edilecek. Projenin uygulanmasıyla, Türkiye'deki sıfır atık hedefleriyle uygun olarak depolanan atık miktarının azaltılması ve depolama tesisinin uzun yıllar hizmet verebilmesi için hem kaynağında ayrı toplanan atıklardan hem de karışık çöpten ayrılan malzemelerden geri kazanım sağlanacak.
Tasarım-Yapım-İşletme ve Finansman sorumluluğu yüklenicide olan sözleşmeyi yürütmek üzere Özel Amaçlı Şirket olarak SUEZ Çanakkale RR Atık Hizmetleri A.Ş kuruldu. Proje kapsamında atık yönetimi entegre biçimde yürütülecek olup toplama, taşıma, ön işlem, geri kazanım ve bertaraf süreçlerinden SUEZ Çanakkale RR Atık Hizmetleri sorumlu olacak.
Proje yatırımları kapsamında, Mekanik Ayırma - Alternatif Yakıt - Kompost Tesisi, Sızıntı Suyu Arıtma Tesisi, Depolama Sahasının İyileştirilmesi, Depo Gazı Enerji Tesisi, Toplama Araçları, Getirme Merkezleri ve Konteynırlar bulunmaktadır. Yapılacak bu tesisler ile depolama sahasının ömrü 20 sene kadar uzatılacak.
Proje ile atıklardan ikincil hammadde, alternatif yakıt, depo gazından enerji ve kompost üretilecek ve elde edilen gelirle atık yönetiminin finansmanına katkı sağlanacak. Proje kapsamında geri kazanım oranı yüzde 8'den yüzde 65'e çıkarılacak ve böylece depolanan atık oranı yüzde 92'den yüzde 35'e indirilecek.
Katı atık yönetimi hakkında Çanakkale Belediyesi’nde toplantı gerçekleştirildi. Gerçekleştirilen toplantıda Çanakkale Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, “Katı atık üretimi imtiyaz sözleşmesi ve bununla ilgili süreci için bilgilendirme için buradayız. Katı atıkları entegre bir biçimde bertaraf etmek için kurulmuş olan iş birliği ve imtiyaz sözleşmesi içerisinde belli konular için bilgi vereceğiz. Bildiğimiz katı atık bilgimiz (Çanakkale Katı Atık Yönetim Birliği ) ÇAKAP bizlere uzun yıllardır hizmet veriyor. Bunun kuruluşu sadece her bir yerel yönetimin ve özel idare dahil atıkların depolanma sürecinde kurulmuş bir birliktir. Çöp depo kaldırımı Avrupa Birliği tarafından finanse edilmişti. O zaman Erenköy ve Kumkale Belediyeleri de vardı. Ondan sonra kapandı fakat şuan da Çanakkale Belediyesi, Lapseki Belediyesi, Kepez Belediyesi, Umurbey Belediyesi olarak bir de il özel idaresi olarak bu ÇAKAP birliğimiz devam etmekte. Şimdi her belediye de ayrı ayrı çöp topluyor getiriyor ve bir ücret karşılığında çöp depoları alanına çöplerini bırakıyorlar. Şimdi dediğim gibi SUEZ firmasıyla ve SUEZ ALTAŞ ortaklığıyla kurulan SUEZ Çanakkale firması ÇAKAP bir imtiyaz sözleşmesi imzaladı. Bu 3 yıllık bir süreçte gerçekleşti. Çünkü sonuç itibariyle bir danıştayın bir iç işleri bakanlığının onayını gerektiren bir süreç. Ve bunun sonunda artık belediyeler çöplerin toplanmasından bertarafına kadar bu firmayla sözleşme yaptı. Bu noktada sadece belediyelerin sokakları süpürmesi ve ufak tefek temizlik işleri dışında çöplerin toplanıp bertaraf edilmesi konusunda bu firmayı yetkili kıldık. Bu sistemin adı Entegre Katı Atık Yönetimi (EKAT) neden bu imtiyaz sözleşmesine sürece ihtiyaç duyuldu konusunda çöp depolarımızın belli bir ömrü var. Bu nedenle yeni depolama alanlarına ihtiyaç duyuyoruz. Biz yaptığımız bu imtiyaz süreci kapsamında biz götürdüğümüz atıkları tüm belediyeler olarak sadece yüzde 8 ini ayrıştırabiliyoruz ve geri dönüşüme verebiliyoruz. Bu bittiği zaman toplamda yüzde 65 e geri kazanım yüzde 35 e çıkacak. Toplanan çöpün yüzde 8 i burada ayrıştırılıyordu ama ilave olarak burada kurulacak tesiste de yeniden elden geçirilmek suretiyle ayrıştırılacak ve bu noktada da yüzde 65 oranında bir geri dönüşüm malzemesi kazanmış olacağız. Çöp depolama alana giden yüzde 92 lik kısım bu da kapasiteyi bir an önce tüketmemize neden oluyordu. Şimdi atık oranı yüzde 92 den yüzde 35’e indi. Yüzde 35’e indiği zaman aşağı yukarı 20 yıllık daha bir kullanım süresi elde etmiş olacağız. Peki bu anlaşmayla ne yapılacak ne yapmış olacak bu firma. Öncelikle çöp toplama işini yapacak, ön işlem yapacak geri kazanım yapacak ve bertaraf süreçlerinde de hızlı suyu arıtma tesisi gibi depolama sahasının iyileştirilmesi için yatırım gibi doğal oradan çıkacak olan gazın enerji tesisine verilmesi ve enerji üretilmesi için aynı zamanda toplama araçlarının yenilenmesi, ekipmanın yenilenmesi için birçok yatırımı bu firma yapacaktır. Böylelikle hem toplama sistemimizde bir bütünlük sağlanacak aynı zamanda çöp depolama alanımızın kullanım kapasitesini uzatmış olacağız ve bu noktada proje ve atıklardan 2’nci hammadde alternatif yakıt imkanları olacak, depolarda bir enerji, kompos üretilmesi gibi ve buradan gelecek gelirlerin yine imtiyaz sözleşmesi göre bize de bir pay gelmiş olacak” dedi.
Türkiye’de ilk defa Çanakkale Belediyesi hayata geçirmiş olduğunu ifade eden Çanakkale Belediye Başkanı Gökhan, “Çevre sıfır atık projesine uygun olarak daha çok ayrıştırılmış madde ve geri dönüşüm maddesi elde etmek ve çöp depolama alanımızın kapasitesini arttırmak ve uzatmak için böyle bir anlaşmaya imza atmıştık. Dünden beri bu sistem faaliyete geçti. Çöpler artık SUEZ Çanakkale firması tarafından toplanıyor. Çöp depolama alanları bu firma tarafından dizayn ediliyor, yenileniyor ve yatırımlar yapılıyor. Bu yatırımlar tamamlandıkça yine burada basın mensuplarıyla bilgilendirme gezileri yapabiliriz. Sonuç itibariyle bu farklı bir sistem Türkiye’de bir bütün olarak toplama da dahil olmak üzere ilk defa Çanakkale belediyesi hayata geçirmiş oldu. Bunun için ben SUEZ - ALTAŞ firmasına teşekkür ediyorum. Böyle bir işbirliği oluşturup yurtdışından da orada ki imalat yatırım bankasından da kredi imkanlarını sağladılar. Bu da ülke için önemli çünkü daha evren şartlarda bu kayıtlar elde edilebiliyor. Bu da hem bize hem SUEZ ve ALTAŞ firmasına bir güvenin ifadesi. Sonuç itibariyle bu sisteme güvendiler ve banka da ciddi oranda bunu kredilendirdi. Bu da sevindirici çünkü Türkiye’nin bugün ki durumunda böyle bir kredi imkanında güvenleri duyurmak önemli. Biz tabi yine Temizlik İşleri Müdürlüğümüz devam ediyor. Onlarda sokak süpürgeciliği gibi daha ufak çaplı işleri yapacaklar. Arkadaşlarımız yine çalışmaya devam edecekler. Şuan da araçlarımız yenilenmiş oluyor eski araçlarımızın ömrü bitti. Ekipmanlar yenileniyor farklı sistemleri oluşturuyor. Daha sonra da süreç içerisinde atıkların toplanması konusunda da ilerlemeler kaydetmeyi düşünüyoruz. Yani yerinde ayrıştırma, mekanda ayrıştırma, ayrıştırılmış olan çöplerin ya da farklı çöplerin örneğin elektronik gibi bunun gibi farklı çöplerin insanlar tarafından belli merkezlere getirilmesi suretiyle de daha çok çevreye ve sıfır atığa yönelik bilinçlendirilme çalışmaları yapılacaktır. Ama önce bu sistem mevcut firma tarafından imtiyaz sözleşmesi yaptığımız SUEZ Çanakkale tarafından dünden itibaren başladı. Bu bir yenilik olduğu için bir hedef var olabildiğince geri kazanımı ve çöp depolama alanının ömrünü uzatılması açısından ama burada sadece giden çöplerin ayrışması ötesinde yakıt olarak kullanılacak yeni malzemelerde üretilecek. Onlarda çimento fabrikalarına verilebiliyor” şeklinde konuştu.
5 LİTRE YANIK YAĞA 2 LİTRE TEMİZ YAĞ
Mutfakta kullanılan yağların belirli noktalarda toplandığını ifade eden Başkan Gökhan, “Geri dönüşüm önemli tabi birde serveti gömüyoruz birde Bunlar para hâlbuki onu geri kazanmak süratiyle gelir elde edeceğiz. Hem masraflarımızı daha azalmış olacağız. Evlerde kullanılan yağlarda muhtarlıklara, belediyenin temizlik işleri müdürlüğü, toplum merkezlerinde buralarda ki yerlere götürebilirsiniz. Götürdüğünüzde de hediye var. 5 litre yanık yağa 2 litre temiz yağ veriyoruz” diye ifade etti.
İKİLİ TOPLAMA SİSTEMİNİ KURACAĞIZ
Çanakkale Suez RR Genel Başkanı Metin Suadiyeli, “İkili toplama sistemini kuracağız. Evsel atıkların ve ambalaj atıkların ayrı bir şekilde toplama sistemidir. Bunu kurmak için iki yılımızı alacak. Zaten Çanakkale’de ki bazı mahallerde sadece ambalaj atıklarının konulacağı kumbaralar var. Biz bunları geliştirip yeni kumbaralar getireceğiz. Şuan da yapıldığı gibi geri dönüşüm artıklarla ayrıca bir tane çöp kutusu olacak evlerde bir tanesine evsel atıklar diğerine ambalaj atığı olarak atacağız. Bu ikili toplama sistemini iki yıl içinde yapacağız. Esenler mahallesinde ve Barbaros mahallesinde kumbaralar bulunmaktadır. Bunun içinde bizim bir eğitim programımız var. En başta en ufaklardan ilkokul ,ortaokul, liselerden anlatarak başlayarak sonra bir eğitim merkezi kuracağız. Karton varsa evsel atığa gitmeyecek. Böylelikle biz bunu geliştireceğiz. Halk mesela evde televizyonu var, koltuğu var. Kapının önüne konuyor. Buraya bir getirme merkezi yapacağız. Çanakkale Belediyesi’ne de kurulacak. Oradan da biz toplayıp merkezlere vereceğiz” dedi.
İbrahim Akın Kazancı
